هر چقدر که می گذرد این سوال در ذهن من پر رنگ تر می شود که واقعا دروسی که در مدرسه و دانشگاه (مقطع کارشناسی) خوانده ام مفید بوده است، و هر چقدر که بیشتر می گذرد تردید من در مورد مفید و موثر بودن آن دروس بیشتر می شود و متاسف تر می شوم که چرا زندگی ام آنگونه صرف/هدر شد.

بگذارید دو مثال بزنم: ما انواع و اقسام مطالب در مورد زیست شناسی خواندیم اما کسی به ما نگفت که چگونه غذا بخوریم؟ طریقه درست نفس کشیدن چیست؟ و چگونه بخوابیم؟ ما 12 سال انشا نوشتیم اما محض رضای خدا کسی نبود که به ما بگوید روش های انشا/گزارش نویسی و یا ایده/نامه نگاری چیست؟ دریغ از حتی معرفی یک جزوه 10 صفحه ای در مورد این که چگونه بنویسیم.
 
ما خیلی چیزها خواندیم و خیلی چیزها حفظ کردیم از آمیب ها بگیرید تا نوترون. از تانژانت گرفته تا تپه ماهوری، از هخامنشیان تا مسندالیه. اما کسی نبود آن روزها به ما بگوید شما برای آن که در زندگی موفق باشید چه به عنوان یک شهروند چه به عنوان یک مدیر ارشد چه به عنوان عضوی از خانواده باید بلد باشید «نه» بگویید و این «نه گفتن» بسیار بسیار مهم تر از «بله گفتن» است.
 چرا که به قول کریستین بوبن، نویسنده اندیشمند:
در زندگی
تعداد محدودی بله
در اختیار ما قرار دارد
و پیش از به کارگیری شان
باید با تعداد بیشماری نه از آنها محافظت کنیم

ممکن است بپرسید کسانی که نمی توانند نه بگویند دچار چه مشکلاتی می شوند؟ دست کم سه مشکل اساسی در کار و زندگی شان بروز پیدا می کند.
1- همواره تعداد زیادی کار پیش روی شان است که باعث پریشانی و استرس شان می شود.
2- نمی توانند تمرکز کنند و یک کار را به انتها برسانند.
3- چون نمی توانند به تعهداتشان عمل کنند (به خاطر زیاد بودن تعهدات شان) به ورطه زشت دروغ گویی و پیمان شکنی و توجیه خواهند افتاد.

حالا این ها در زندگی شخصی است و دردش تا حدی خوردنی. وقتی این مهارت نزد تصمیم گیران و مدیران ارشد کشور وجود نداشته باشد این فاجعه آفرین می شود. فقط به یک مورد اشاره می کنم: هزاران پروژه ناتمام نشانه از آن دارد که دولت و مجلس نمی توانند در قبال خواسته ها و فشارها نه بگویند! اصلا به خاطر دارید یک مسوول در کل کشور جرات داشته باشد و به مردم بگوید که آن چه شما می خواهید در اولویت کشور نیست و ما اکنون به آن نمی پردازیم.

☑️⭕️نکته پایانی:
بیاموزیم نه بگوییم و نه گفتن را معادل بی ادبی تلقی نکنیم. ما که سوختیم دست کم به نسل بعدی بیاموزیم در زندگی تعداد محدودی بله داریم که باید با تعداد بیشماری نه از آنها محافظت کنیم.

اول بگذارید با هم یک جوک را مرور کنیم:
روزهای خوب هم میاد !!
.
.
.
فقط دادیم چین بسازه ارزون در بیاد!!!!!!!
صبر کنید میاد!

خندیدید؟ لبخند بر لبان تان نشست؟
باشد ایرادی ندارد. اما بگذارید کمی عمیق تر به این پدیده نگاه کنیم. مطالب این چنینی برای من و شما آشنا است. در کانال های طنز چنین جوک هایی زیاد نوشته می شود. یکی از اساتید اقتصاد مفهومی را مطرح کرده است به نام جوک های سیاه. جوک بالا هم یکی از همان جوک هاست.
برخی جملات، ضرب المثل ها، لطیفه ها، داستان ها تخدیر می کنند یعنی مانند مواد مخدر عمل می کنند. مانع حرکتند، بذر ناامیدی می پاشند و گرد تسلیم می پراکنند.

ممکن است بگویید، حالا خیلی هم نباید سخت گرفت! جواب این است: چون معمولا ما با ذهن نقادانه و تحلیلی به داستان ها و لطیفه ها وضرب المثل ها گوش نمی کنیم، بنابراین به راحتی در ذهن ما می نشیند و بعد از مدتی، به خاطر تکرار و انتقاد نکردن از آن، ته نشین می شود و رسوب می کند. آنگاه پنج سال آینده، همه ما بدون این که بدانیم چرا به این جمع بندی رسیده ایم که "خوشبختی ما در گرو چینی هاست".
قبول کنیم که همین شوخی ها و طنزها، روزی تبدیل می شود به باورهای ما.
بنابراین در جوک گفتن و جوک شنیدن هم عاقلانه عمل کنیم که فردای ما را می سازد یا می سوزاند.

☑️⭕️تجویز راهبردی:
وظیفه ما در قبال جوک های سیاه چیست؟
1- از خودمان شروع کنیم. خود را در معرض جوک های سیاه قرار ندهیم و اگر قرار گرفتیم ذهن خود را حساس و آماده کنیم که نقادانه و آگاهانه به اینگونه مطالب گوش کنیم.
2- دوباره از خودمان شروع کنیم، خیلی از ماها از جمله خود من وقتی مطلبی طنزآلود را می خوانم، دوست دارم که آن را به اشتراک بگذارم، فیلتری بگذاریم برای ارسال مطالب طنزآلود آیا این یک جوک سیاه یا یک «هروئین فکری» نیست؟ اگر هست به عنوان توزیع این مواد مخدر را برای خود یک جرم تلقی کنیم.
3- اگر فردی جوکی سیاه گفت خیلی خیلی محترمانه با بیان مطالب نقض سعی کنیم از ذهن مخاطبین هروئین زدایی کنیم. این سومی خیلی باید مودبانه و غیرمستقیم باشد.